درصورتی که نخست‌وزیر مکلف جدید لبنان واقعاً قصد تشکیل دولت نجات در این کشور را دارد باید با امتناع از تکرار مواضع سعد حریری و تنها برای منافع ملی حداکثر طی دو هفته این پرونده را به نتیجه برساند.
به نقل از روژان نیوز ، دولت «حسان دیاب» در لبنان که پس از کش‌وقوس‌های فراوان و میان مانع‌تراشی خارجی‌ها موفق به تشکیل دولت شده بود چند روز بعد از انفجار مهیب بندر بیروت در آگوست 2020 تحت فشارهای داخلی و خارجی مجبور به استعفا شد و سریال درجازدن روند سیاسی در لبنان تکرار شد.
کابوس تکراری بحران سیاسی در لبنان
اما بن‌بست سیاسی لبنان طی سال‌های گذشته همواره همراه با نام مردی بوده است که به وابستگی به محور آمریکایی ـ فرانسوی ـ سعودی شهرت دارد. «سعد حریری» رئیس جریان المستقبل که یک بار در سال 2017 در خاک عربستان و تحت فشار سعودی‌ها طی یک ماجرای پرپیچ‌وخم از نخست‌وزیری لبنان استعفا داد و بار دیگر در اکتبر 2019 به‌دنبال آغاز اعتراضات مردمی در این کشور با شانه خالی کردن از مسئولیت استعفای خود را تحویل رئیس جمهور داده به وخیم‌تر شدن اوضاع لبنان دامن زد، بعد از استعفای دولت دیاب درحالی که مدعی بود هیچ قصدی برای نامزدی نخست‌وزیری آینده ندارد ابتدا با معرفی چند گزینه‌ای که می‌دانست شانسی برای موفقیت ندارند وارد روند تشکیل کابینه شد.
«مصطفی ادیب» سفیر لبنان در آلمان بارزترین گزینه‌ای بود که با چراغ سبز سعد حریری برای مأموریت تشکیل دولت انتخاب شد؛ اما بعد از اعلام شروط غیرقابل قبول که عملاً خواسته شخص حریری و نیروهای خارجی بود، نتوانست رضایت طرفین مربوطه را جلب کند و از این مأموریت کناره‌گیری کرد.
مأموریت ناکام حریری و فتنه‌های غربی ـ عربی
سرانجام سعد حریری تصمیم گرفت به‌شکل مستقیم وارد خط تشکیل دولت شود و برای نامزدی نخست‌وزیری آینده لبنان اعلام آمادگی کرد و پس از انتصاب به این مأموریت در اکتبر 2020 از جانب «میشل عون» رئیس‌جمهوری لبنان، به لبنانی‌ها وعده داد در کمتر از 10 روز کابینه را تشکیل می‌دهد.
این بار نیز آمریکایی‌ها که با طرح 5مرحله‌ای معروف «مایک پامپئو» وزیر خارجه دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق ایالات متحده شامل خلأ سیاسی، سقوط مالی، سقوط اقتصادی و انفجار امنیتی که در نهایت با یک حمله همه‌جانبه رژیم صهیونیستی علیه لبنان برای نابودی این کشور تکمیل می‌شود، در تلاش برای از بین بردن لبنان و حذف مقاومت هستند، از طریق «دوروتی شیا» سفیر خود در لبنان و سنگر فتنه‌های آمریکایی در این کشور به سعد حریری درباره تشکیل دولتی با حضور حزب‌الله هشدار داده او را تهدید به مواردی همچون تحریم کردند.
فرانسوی‌ها نیز بلافاصله با فرستادن یک هیئت به لبنان اعلام کردند که طبق ابتکار «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهوری این کشور برای انجام اصلاحات در لبنان همه وزرای کابینه آینده باید توسط سعد حریری و با موافقت پاریس معرفی شود. عربستان نیز همان ابتدا با خارج کردن «ولید البخاری» سفیر این کشور از لبنان و پس از آن بی‌توجهی به نخست‌وزیر مکلف لبنان نارضایتی خود را از نخست‌وزیری سعد حریری اعلام کرد.
پس از آن همه تلاشهای سعد حریری به‌شکل غیرمستقیم در راستای تشکیل دولتی بدون حضور حزب‌الله بود. پرواضح است که تیم رئیس جمهور و متحدان آن با شروط حریری همچون معرفی همه وزرا و عدم حضور نیروهای سیاسی در کابینه که خلاف قانون اساسی است مخالفت کردند و جرقه اختلافات از همین‌جا زده شد، بنابراین حدود 14 نشست پی‌درپی میشل عون و سعد حریری برای توافق درباره ساختار دولت به جایی نرسید و نخست‌وزیر مکلف میان اختلافات پیچیده با رئیس جمهور از ژانویه 2021 تور سفرهای خارجی خود را آغاز کرد و تا آخرین روز هم ادامه داشت.
سریال تکراری استعفای سعد حریری
این سفرهای سعد حریری شامل امارات و مصر و فرانسه و ترکیه بود و برخی منابع اعلام کردند او به عربستان نیز رفته و درخواست ملاقات با «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی را داشته است که بن‌سلمان نپذیرفته است. برخی منابع گزارش می‌دادند که سعد حریری در این سفرها به‌دنبال حل مسائل شخصی خود بود و محتمل‌ترین سناریو این بود که سعد حریری تا آخرین لحظه در تلاش برای جلب رضایت عربستان با واسطه‌های بین‌المللی از جمله مصر و امارات و فرانسه بود؛ اما موفق نشد.
در نهایت سعد حریری که از یک ماه قبل زمزمه استعفای او در محافل شنیده می‌شد در تاریخ 15 جولای رسماً از مأموریت تشکیل دولت در این کشور استعفا کرد تا همه امور به نقطه صفر بازگردد.
مرحله پیشِ‌روی لبنان با انتخاب نجیب میقاتی
بعد از آن گزینه‌های متعددی همچون «فیصل کرامی» نماینده پارلمان، «نواف سلام»، سفیر سابق لبنان در سازمان ملل و «نجیب میقاتی» نخست‌وزیر پیشین لبنان به‌عنوان گزینه‌های احتمالی برای نامزدی نخست‌وزیری آینده این کشور معرفی شدند که در نهایت طرف‌های مربوطه در داخل و خارج لبنان به یک اجماع درباره نام او رسیدند.
اما این‌که بلافاصله بعد از انتخاب نجیب میقاتی روند حل بحران‌های لبنان آغاز گردد خوش‌بینانه به‌نظر می‌رسد؛ چراکه در وهله نخست رسیدگی به این حجم از چالش‌های انباشته‌شده میان خشم و نارضایتی زمان زیادی نیاز دارد و در وهله بعدی نیز هنوز تضمینی برای عدم تکرار سناریوی مأموریت سعد حریری در تشکیل دولت وجود ندارد.
هرچند موانع پیشِ‌روی سعد حریری برای تشکیل دولت همچون نارضایتی عربستان، در برابر نجیب میقاتی نیست، اما درهرصورت او نیز از متحدان حریری محسوب می‌شود و در صورتی که واقعاً قصد تشکیل دولت نجات در لبنان را دارد باید از تکرار مواضع رئیس جریان المستقبل بپرهیزد.
«محمد نجیب عزمی میقاتی» سیاستمدار و بازرگان لبنانی در 24 نوامبر سال 1955 میلادی در شهر طرابلس به دنیا آمد.
وی تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه آمریکایی بیروت و آکادمی اروپایی مدیریت در فرانسه و دانشگاه هاروارد در آمریکا گذرانده است.
میقاتی در عرصه سیاسی لبنان در مناصب مختلفی خدمت کرده است، او در 19 آوریل سال 2005 میلادی به‌عنوان نخست وزیر لبنان انتخاب شد و تا 19 ژوئیه همان سال نخست وزیر باقی ماند، دولت وی دولتی موقت بود که تنها تا انتخابات مجلس قانونگذاری جدید و تشکیل دولت براساس آن رسمیت داشت.
وی علاوه بر این از سال 1998 تا 2004 میلادی نیز به‌عنوان وزیر حمل‌ونقل و اشتغال عمومی فعالیت کرده است. میقاتی بار دیگر در سال 2009 میلادی به‌عنوان نماینده منطقه طرابلس در پارلمان لبنان انتخاب شد.
او مؤسس مجموعه «اینوست کام» است که از سال 1982 میلادی آغاز به کار کرده است و یکی از بزرگترین شرکت‌های مخابراتی عربی و منطقه‌ای به‌شمار می‌رود.
منابع سیاسی لبنان پیش‌بینی می‌کنند که حداکثر دو هفته بعد از انتخاب نخست‌وزیر مکلف پرونده تشکیل دولت در این کشور به نتیجه برسد. البته تجربه روند سیاسی در لبنان نشان داده است که نمی‌توان به چنین پیش‌بینی‌هایی اعتماد کرد؛ اما این بار مسئولان لبنانی باید درک کنند که شرایط این کشور عادی نیست و همه چیز در معرض انفجار و فروپاشی قرار دارد.
بنابراین عدم تشکیل دولت ظرف حداکثر دو هفته آینده با پیامدهای نامعلومی برای لبنان در همه سطوح همراه خواهد بود که باید جلوی آن گرفته شود.
