عماد نکویی که از نوازندگان با سابقه در ارکستر سمفونیک تهران است، اخیرا از از ارکستر جدا شده و انتقادهای تندی را نسبت به اوضاع کنونی ارکستر مطرح کرد.
به نقل از روژان نیوز ، اوضاع موسیقی در این روزها اصلا خوب نیست. کرونا کمرِ موسیقی را شکسته است. اکنون که این گزارش را می‌نویسم، 18 ماه از برگزاری آخرین کنسرت با حضور تماشاگران می‌گذرد.
ارکستر سمفونیک تهران هم در این مدت اوضاع خوبی نداشته است و تقریبا در این 18 ماه، ارکستر هم به اجبار تعطیل بوده است. البته که ارکستر سمفونیک تهران و ارکستر ملی ایران، در این مدت فعالیت‌هایِ جسته گریخته‌ای داشته‌اند.
با این حال آنچه از درون ارکستر سمفونیک و ارکستر ملی شنیده می‌شود، حکایت از اختلافات عمیق و عدم مدیریت درست در این ارکسترها است. عماد نکویی نوازنده ویلن ارکستر سمفونیک تهران است که چندی پیش از این ارکستر خداحافظی کرد.
نکویی درباره مشکلاتی که در ارکستر سمفونیک تهران وجود دارد، اینچنین توضیح می‌دهد: اولین و مهمترین مشکلی که در ارکستر سمفونیک تهران وجود دارد، افرادی هستند که بدون هیچ تخصصی در راس امور قرار می‌گیرند؛ این افراد فرق فاگوت و کنترباس را تشخیص نمی‌دهند. وقتی چنین مشکلِ بزرگی در یک ارکستر وجود داشته باشد، بر تمام بخش‌های ارکستر تاثیر منفی می‌گذارد. تحصیل‌کرده‌های موسیقی، نخستین چیزی که می‌آموزند، شیوه رفتار و برخورد با موزیسین است.
او ادامه می‌دهد: امروز شاهدیم که بیشتر نوازندگان برای تامین هزینه‌های زندگی‌شان مشغول درس دادن هستند؛ همین مسئله موجب شده تا توانایی‌های این نوازندگان که باید در ارکستر صرف شود، در جای دیگری هدر می‌رود.
یکی دیگر از مشکلاتی که گریبان‌گیر ارکسترها است، شوراهای ارکستر و شیوه انتخاب رپرتوارها است.
نکویی می‌گوید: تنها تعدادی از اعضای شورای ارکستر سمفونیک تخصص لازم را دارند و دیگر افراد حاضر در این شورا معلوم نیست که برچه اساسی در شورا عضو هستند؛ به راستی این حضور براساس ضوابط است یا روابط.
یکی از رخدادهایی که پیش از شیوع ویروس کرونا در ایران شکل گرفت، آزمونی بود که مسئولان ارکستر از نوازندگان گرفتند. این اتفاق حاشیه‌های زیادی ایجاد کرد که تا کنون هم این تاثیر منفی در ارکستر سمفونیک پابرجاست.
نکویی می‌گوید: یادم هست که در زمان رهبریِ شهرداد روحانی امتحانی برای نوازندگان گذاشتند. از میان بهترین نوازندگان ارکستر که بهترین افراد برای قضاوت درباره نوازندگان هستند، هیچ کسی برای داوری حضور نداشت. کسانی این آزمون را داوری کردند که در ارکستر نبودند. این آزمون بدون اطلاع رهبر ارکستر برگزار شد و شهرداد روحانی هم از این موضوع بسیار ناراحت بود.
او ادامه می‌دهد: ندانم کاری‌های بسیاری در ارکستر هست. دلیل اصلی این اتفاق‌های ناخوشایند به خاطر آدم‌هایی است که در راس ارکسترها قرار گرفته‌اند. آن زمان بچه‌ها را جمع کردند و امتحان گرفتند که ما به این اتفاق اعتراض کردیم؛ در پاسخ گفتند که ما می‌خواهیم بانک نوازندگان و اطلاعات مربوط به نوازندگان را داشته باشیم.
این نوازنده ویلن تاکید می‌کند: بسیاری از نوازندگانی که الان در ارکستر هستند، از جای خودشان راضی نیستند و مرتب اختلافاتی در این باره وجود دارد. این اختلاف هم به خاطر همین ندانم‌کاری‌ها است. ما می‌توانیم ارکستر سمفونیکی با سطحی بسیار بالاتر داشته باشیم، اما متاسفانه کسی دلش برای ارکستر نمی‌سوزد.
نکویی که از نوازندگان پیشکسوت ارکستر سمفونیک است، درباره خروجش از ارکستر می‌گوید: من به خاطر این مشکلات و البته ماجراهای دیگری از ارکستر بیرون آمدم. چند ماه پیش کرونای سختی گرفتم و هفت روز در بیمارستان مسیح دانشوری بستری بودم. شب اول نمی‌دانستند که من زنده می‌مانم یا نه؛ تا چند ماه پس از کرونا هم درگیر سرفه‌های شدیدی بودم و خیلی سختی کشیدم. بعد از آن هم اختلال نخاعی پیدا کردم. در نهایت چند ماهی در خانه ماندم. حقوقم را هم البته با کمی تاخیر پرداخت کردند.
این نوازنده درباره میزان حقوقی که از ارکستر سمفونیک تهران دریافت می‌کند، می‌گوید: حقوق ما حتی کفاف هزینه کفن و دفن را هم نمی‌دهد. حقوق من پس از 30 سال نوازندگی، 4 میلیون و 900 هزار تومان بود. این حقوق زیر خط فقر است.
نوازندگی در ارکستر کاری بسیار تخصصی است. از همین الان اگر بخواهید ویلونیستی برای ارکستر سمفونیک تربیت کنید حداقل به 10 سال زمان نیاز دارید. نوازندگان خیلی خوبی که داریم و باید در خدمت ارکستر سمفونیک باشند، الان می‌بینیم که بیرون از ارکستر کارهای متفرقه می‌کنند. خودِ من سال‌هاست کارِ تنظیم و آهنگسازی در موسیقی پاپ را انجام می‌دهم تا هزینه‌های زندگیم را تامین کنم.
او ادامه می‌دهد: مشکل این است که نوازندگانی که الان در ارکستر هستند یک دست نیستند. برای اجرای یک قطعه گاهی ممکن است یک ماه تمرین لازم باشد؛ این به خاطرِ یک دست نبودنِ سطح نوازندگان است. اگر همه نوازندگان در سطح عالی باشند، شاید در زمان خیلی کمتری، ارکستر برای نواختن یک قطعه آماده شود. در همین اوضاع کرونا خیلی از نوازندگان گذاشتند و رفتند؛ مسئولان ارکستر هم برایشان مهم نیست.
ارکستر باید رهبر ثابت داشته باشد. چرا ارکستر نباید رهبر ثابت داشته باشد؟ ارکسترهای بزرگ و پیشرفته دنیا همه رهبر ثابت دارند. این که ارکستر رهبر ثابت ندارد، از بی‌کفایتی مسئولان ماست.
نکویی درباره تمرین‌های ارکستر در دوران کرونا می‌گوید: یک بار که ارکستر تمرین داشت، من مشکوک به کرونا بودم. گفتم بروم تست بدهم و اگر جواب تستم منفی بود به تمرین بیایم. در کمال تعجب دیدم که مسئولان ارکستر اصرار کردند که نه، باید سر تمرین بیایید. آنها برایشان مهم نیست که ممکن است من ناقل باشم و این بیماری را به دیگران منتقل کنم. به من می‌گویند که مراعات ما را کرده‌اند که در این ماه‌ها حقوق ما را پرداخت کرده‌اند.
او ادامه می‌دهد: متاسفانه ارکستر به قتلگاه هنرمندان تبدیل شده است. تا زمانی که فردی متخصص نیاید و در جایگاه خودش قرار نگیرد، ارکستر هر روز پس‌رفت می‌کند. تقریبا بیشتر هنرمندانی که با ارکستر ارتباط دارند، از اوضاع این ارکستر دلچرکین هستند.
این نوازنده ارکستر سمفونیک تهران می‌گوید: ارکستر باید مصوبه‌هایی داشته باشد که همه مجبور به رعایت کردنِ این مصوبه‌ها باشند. وقتی من از ارکستر بیرون آمدم، به من گفتند بیا قرارداد امضا کن، گفتم این کار را نمی‌کنم؛ باید حقوق دو ماهه من را بدهید و باید از من عذرخواهی کنید.
او ادامه می‌دهد: متاسفانه همه تقصیرها را گردن همدیگر می‌اندازند. مرتب منت سر ما می‌گذارند، که این چند ماهی که نیامده‌اید به خاطر وجود فلانی است که حقوق‌تان را دریافت می‌کنید. این جمله‌ای است که خودم با گوش خودم شنیده‌ام و نقل می‌کنم. چرا ارکستر ملی را به پیاده رو بردید تا در این شرایط کرونایی اجرا داشته باشند. پس شانِ ارکستر ملی کجاست! شما با زندگی هفتاد نفر نوازنده بازی می‌کنید و بعد منت می‌گذارید که حقوق ما را پرداخت کردید. وظیفه شما بوده است که این حقوق را پرداخت کنید.
ما باید به غیر از شورای ارکستر، شورایی از نوازندگان ارکستر داشته باشیم. نمایندگانِ نوازندگانِ ارکستر بهتر از هر کسی می‌توانند تشخیص دهند که ارکستر چه قطعه‌ای را می‌تواند اجرا کند.
عماد نکویی که تجربه سال‌ها نوازندگی در ارکستر سمفونیک تهران را دارد، درباره راهکارهای برون‌رفت ارکستر از اوضاع کنونی می‌گوید: ما باید به غیر از شورای ارکستر، شورایی از نوازندگان ارکستر داشته باشیم. نمایندگانِ نوازندگانِ ارکستر بهتر از هر کسی می‌توانند تشخیص دهند که ارکستر چه قطعه‌ای را می‌تواند اجرا کند.
او ادامه می‌دهد: ارکستر باید رهبر ثابت داشته باشد. چرا ارکستر نباید رهبر ثابت داشته باشد؟ ارکسترهای بزرگ و پیشرفته دنیا همه رهبر ثابت دارند. این که ارکستر رهبر ثابت ندارد، از بی‌کفایتی مسئولان ماست.
